طرح بیمه اجتماعی فراگیر در 6ماده از سوی 23نفر از نمایندگان مجلس تنظیم شده است. کمیسیون اصلی بررسیکننده این طرح بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و فرعی آن نیز کمیسیون اجتماعی است.در مقدمه این طرح آمده: براساس قوانین کشور ما، باید همه افراد کشور از مزایای مختلف نظام جامع تأمین اجتماعی برخوردار میشدند اما با وجود فعالیت حدود 20صندوق بیمه و بازنشستگی در کشور هنوز حدود 30درصد از جمعیت شاغل کشور (7میلیون نفر) از بیمههای اجتماعی بازنشستگی فوت و ازکارافتادگی برخوردار نیستند، این خیل عظیم جمعیت بیمهنشده در شرایطی که ترکیب جمعیت کشور رو به سالمندی میرود، میتواند موجب گسترش فقر شدید در جامعه شود که بودجه عمومی به هیچوجه پاسخگوی نیازهای آن نخواهد بود. بنابراین برای پیشگیری از وقوع چنین شرایطی، توسعه بیمههای اجتماعی بهعنوان بهترین راه در اغلب کشورها مد نظر قرار گرفته و تجربه شده است.
در این نوع بیمه، مزایای بیمه اجتماعی برای هر یک از شهروندان در سطح حداقل هزینههای زندگی تضمین میشود و حق بیمهها و سهم مشارکت نیز بهگونهای تعیین میشود که همه اعضا قادر به پرداخت سهم خود باشند. از سوی دیگر بین طرح مزایای این نوع بیمهها با بیمه اجباری شاغلان و حقوقبگیر تفاوت معناداری وجود دارد تا انگیزه برای ماندگاری شاغلان در نظام اشتغال رسمی باقی بماند. عبدالرحمان رستمیان، نایبرئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره این طرح گفت: متأسفانه طرح بیمه اجتماعی فراگیر نیازمند بودجهای کلان است و همین امر موجب ایجاد مشکلاتی میشود که بهنظر میرسد درصورت تأمین بودجه، طرح بسیار خوبی است.
عباس صلاحی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز معتقد است: بنا بر قانون، دولت موظف به بیمه اجتماعی افراد است که در طرح بیمه اجتماعی فراگیر به ایجاد صندوقی برای بیمه افراد با مشاغل آزاد، زنان خانهدار افراد بیکار اشاره شده است. او با تأکید بر اینکه بیمه اجتماعی فراگیر طرح مثبت و خوبی است، به خبرگزاری پانا توضیح داد: با توجه به این طرح مصوب شد تا خانواده افرادی که زیر 10سال پرداخت بیمه داشته و از دنیا رفتهاند، بتوانند از تسهیلات بیمهای استفاده کنند که این امکان پیش از این فراهم نبود. این طرح با حضور مسئولان سازمان تأمین اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته اما متأسفانه نیاز به بودجه کلان برای اجرای این نوع بیمه سبب شده است که مشکلاتی در این راه بهوجود بیاید.
در ماده یک این طرح نوشته شده: در اجرای اصل 29قانون اساسی و بهمنظور گسترش پوشش بیمههای اجتماعی به تمامی افراد شهری، روستایی و عشایری که مشمول قوانین بیمه اجتماعی اجباری نباشند، صندوق بیمه اجتماعی فراگیر وابسته به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تشکیل میشود. این صندوق دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی و اداری است و نحوه اداره امور آن و همچنین چگونگی تعمیم و توسعه بیمه و حمایتهای مربوطه، میزان و ترکیب نرخ حق بیمه، شرایط احراز، افزایش سنواتی و زمان بهرهمندی از حمایتهای آن طبق آییننامهای که به تصویب هیأت وزیران میرسد، تعیین خواهد شد.
کارشناسان مرکز پژوهشهای مجلس معتقدند که تشکیل یک صندوق مجزا برای بیمه اجتماعی فراگیر نقطه قوت است، چراکه سازوکارهای این نوع بیمه با بیمههای اجباری کاملاً تفاوت دارد و صندوقهای بیمه اجتماعی اجباری قادر به پوشش دادن جامعه هدف این طرح نیستند. در گزارش مرکز پژوهشها آمده است: صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر بهلحاظ ماهیت قانونیاش با صندوق موضوع این طرح مشابه است. بنابراین، ادغام این دو صندوق با هدف اجرای بیمه فراگیر در تمامی نقاط کشور بهطور یکسان جزء نقاط قوت طرح است و نیز تعیین سطح درآمد مبنای حق بیمه معادل 70درصد حداقل دستمزد قانون کار جزء نقاط قوت طرح است و موجب میشود که حق بیمه این صندوق نسبت به سایر صندوقها ارزانتر و توسط بیمه شده قابل پرداخت باشد و بار مالی سنگینی به دولت تحمیل نشود.